Πείραμα επιλεκτικής προσοχής «Αόρατου Γορίλα» Daniel Simons και Christopher Chabris (1999)

Το πείραμα πραγματοποιήθηκε στο πανεπιστήμιο Χάρβαρντ το 1999 και σκοπός του ήταν η μελέτη της αποκλειστικότητας της προσοχής των ατόμων και κατά πόσο μπορεί να αντιληφθούν ασθενέστερα ερεθίσματα όταν είναι προσηλωμένοι σε μετρήσεις.

Οι συμμετέχοντες στο πείραμα κλήθηκαν να παρακολουθήσουν ένα βίντεο και να μετρήσουν πόσες πάσες πραγματοποιήθηκαν μεταξύ των ατόμων με άσπρη φανέλα. Το βίντεο κινείται με μέτριο ρυθμό και η μέτρηση των πασών είναι ένα σχετικά εύκολο έργο. Αυτό που οι περισσότεροι δεν καταφέρνουν να διαπιστώσουν κατά τη μέτρησή τους είναι ότι στη μέση του βίντεο ένας άντρας με κοστούμι γορίλα διασταύρωσε το γήπεδο και στάθηκε στο κέντρο πριν φύγει.

Το πείραμα διαπίστωσε ότι η πλειοψηφία των ανθρώπων δεν είδαν το γορίλα καθόλου, αποδεικνύοντας ότι οι άνθρωποι συχνά υπερεκτιμούν την ικανότητά τους να κάνουν αποτελεσματικές πολλαπλές εργασίες  «Multitasking». Αυτό που θέλει να αποδείξει το πείραμα είναι ότι όταν οι άνθρωποι καλούνται να εστιάσουν σε μια διεργασία, εστιάζουν τόσο έντονα σε αυτήν, που μπορεί να χάσουν άλλες σημαντικές λεπτομέρειες.

Αυτό το πείραμα οδήγησε σε μια σειρά από άλλα πειράματα, τα οποία είχαν εφαρμογή κυρίως στους χώρους εργασίας ανθρώπων που εκτελούσαν πολλές δουλειές ταυτόχρονα. Ενώ παλιότερα η πολυδιεργασία “multitasking” θεωρείτο ως προσόν που μπορεί να έχουν συγκεκριμένα άτομα, αποδείχθηκε πως ουσιαστικά ο ανθρώπινος εγκέφαλος είναι σαν ένας μονοπύρηνος επεξεργαστής. Δεν μπορεί να εκτελέσει πολλές διεργασίες ταυτοχρόνως αλλά κάνει συνεχόμενες μεταβολές από την μια διεργασία στην άλλη. Αυτή η μεταβολή από διεργασία σε διεργασία δεν έχει θετικά αποτελέσματα, αντιθέτως επιστημονικές μελέτες έδειξαν ότι υποσκάπτει την παραγωγικότητα των ανθρώπων λόγω του χρόνου προσαρμογής που χάνεται κατά τη διάρκεια εναλλαγής από διεργασία σε διεργασία.